Pijn is een onplezierige, gevoelsmatige en emotionele beleving die in verband wordt gebracht met bestaande of dreigende weefselbeschadiging. Dit is de definitie van pijn volgens de International Association for the Study of Pain (IASP). De definitie laat zien dat pijn ook aanwezig kan zijn zonder dat er een duidelijke oorzaak aan te wijzen valt. Ronald Kruis (verpleegkundig consulent pijngeneeskunde) zegt hierover: “Voor mij is pijn wat de patiënt zegt dat het is en wanneer de patiënt zegt dat het optreedt. Het is iemands eigen pijnbeleving”.
Pijn en jeuk
Verschillende soorten pijn
“Pijn kent vele aspecten, maar het is boven alles persoonlijk. Waar de een de pijn intens beleeft, is het voor de ander niet als pijn te benoemen, dus pijnbeleving is voor iedereen anders. Daarmee is er ook geen zelfde behandeling mogelijk. Er is wetenschappelijk wel een onderverdeling gemaakt in de soorten pijn.
Acute pijn:
Bij acute pijn is de pijn direct (acuut) aanwezig en vaak van kortdurende aard. Bijvoorbeeld als er een abces opkomt of pijn voor en na een operatie. De pijnklachten bij acute pijn worden meestal behandeld door de hoofdbehandelaar, zoals de huisarts, dermatoloog of chirurg. Hidradenitis is meestal een vorm van acute pijn, maar kan ook een combinatie zijn van acute pijn die overgaat in chronische (ontstekings)pijn.
Chronische pijn:
Van chronische pijn wordt gesproken als de pijn langdurig en meestal langer dan 3-6 maanden aanwezig is. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld reumatische pijn of een hernia. Bij HS patiënten kan uit acute pijn uiteindelijk ook chronisch pijn ontstaan. Denk hierbij aan terugkerende pijnlijke abcessen/ontstekingen op dezelfde plekken of langdurige pijn zonder aanwezige ontsteking. Hiervoor kun je de hulp inschakelen van een pijnconsulent, al dan niet in een pijncentrum. Je hebt daarvoor wel een doorverwijzing van de huisarts of van je behandelaar nodig.
Daarnaast heb je nog:
Nociceptieve pijn:
Dit is pijn die te maken heeft met weefselbeschadiging.
Neuropatische pijn:
Dit is zenuwpijn door beschadiging van het perifere en centrale zenuwstelsel. De hersenen en de ruggengraat vormen het centrale deel. Het perifere deel is de verbinding tussen het centrale stelsel, de spieren en de organen.
Continue afwegingen maken
Een verpleegkundig consulent, wond- of pijnconsulent kan je helpen bij pijnbehandeling. Deze zorgverlener kijkt naar jou met jóuw pijnprobleem. Met acute pijn is er meestal een duidelijk beeld en is het vaak tijdelijk. Het is dan vooral belangrijk dat de oorzaak van de pijn goed behandeld wordt.
Dat kan met pijnstilling in de vorm van medicatie, voor de tijd dat je het nodig hebt. De behandeling van chronische pijn is vaak gecompliceerder, zeker wanneer er ook sprake is van neuropathische pijn (‘zenuwpijn’). Chronische pijnproblemen zijn dikwijls niet volledig te behandelen en niet geheel weg te nemen. Voor het behandelen van neuropathische pijn is het vaak nodig om medicatie te gebruiken die hier heel specifiek voor bedoeld is. Je moet ook goede afwegingen maken, zoals uitzoeken of de bijwerkingen van de medicatie niet erger zijn dan de kwaal.
De juiste behandeling voor iemand met pijn, komt vaak neer op combinatie van behandelingen. Medicatie gecombineerd met bijvoorbeeld een pijnblokkade behandeling. Alhoewel een pijnblokkade in het geval van HS meestal geen mogelijkheid is. Wel kun je bijvoorbeeld gebruik maken van de juiste wondzorg, fysiotherapie, ontspanningsoefeningen en afleiding, zodat je hierdoor minder pijn ervaart.
Zoek hulp en begeleiding
Pijn doet heel veel met je, ook psychisch. Angst (voor pijn of nieuwe abcessen) en emoties spelen vaak ook een rol. Zeker bij wondverzorging en wonden spoelen zie je de angst en onzekerheid bij patiënten, wat soms zelfs gepaard gaat met hyperventilatie. De grote valkuil voor velen is de gedachte; het hoort erbij en ik moet het ermee doen. Maar voor veel pijnsoorten, en ook voor de psychische consequenties hiervan, zijn er echt behandelingen die iets kunnen betekenen.
Helaas is hier niet zoveel oog en tijd voor bij de behandelend arts, dus ze vragen er niet naar. Maar zorg ervoor dat je niet overprikkeld raakt door de pijn en/of jeuk. Want dan ervaar je ook pijn bij andere prikkels die extra binnenkomen. Zoek hulp bij een pijnspecialist, wondverpleegkundige, psycholoog, fysiotherapeut of andere begeleiders en coaches. Het gaat je veel helpen als het je lukt om de focus van je pijnklachten af te halen door te ontspannen, afleiding te zoeken en activiteiten af te wisselen. Goede begeleiding, acceptatie en de juiste wondzorg kunnen bovendien zorgen voor een rustiger verloop van hidradenitis. Net zoals negatieve gedachten uitschakelen en een positieve mindset een andere draai aan pijnbeleving kunnen geven. Uiteraard kun je stress en negatieve gedachten niet altijd voorkomen, maar positief denken draagt wel bij aan een rustiger verloop en een beter genezingsproces.
Bronnen: Ronald Kruis, verpleegkundig consulent pijngeneeskunde en Patricia Broos, verpleegkundige, wondconsulent en coacht mensen met chronische pijn. Patricia is gecertificeerd MELT® instructeur, een methode om pijn te voorkomen en verminderen. www.invoorveranderingbijpijn.nl. Patricia geeft ook adviezen in de besloten Facebookgroep van de HPV.
Lees ook onze themanieuwsbrief met ervaringsverhalen over pijn bij hidradenitis suppurativa met tips ter verlichting die je zelf kunt doen.
